[Articles] Cơ bản về pha màu.

Như trong bài trước đã trình bày về bản chất của màu sắc, tất cả các màu đều có thể tạo thành từ 5 màu cơ bản C-M-Y-K-W. Nhưng vấn đề là chúng ta sẽ pha màu theo nguyên tắc nào đơn giản nhất để tạo ra màu sắc mong muốn? hay là chúng ta sẽ đọc mà mù mịt không hiểu với 5 màu cơ bản đó sẽ trộn theo kiểu gì, đến bao giờ mới được màu ta ưng ý. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu về cách thức phối màu để tạo ra 1 màu.

Phương pháp phối trộn màu sắc:

Trước hết, để có thể phối trộn màu sắc, người pha màu phải nắm được vài cách pha trộn những màu sắc đơn giản nhất. Như trong ví dụ của bài trước về bản chất của màu sắc:

• Màu đỏ cờ (quốc kỳ của chúng ta) được tạo bởi màu đỏ M và màu vàng Y
• Màu xanh lá cây được tạo bởi màu xanh C và màu vàng Y.

Để nhìn rõ hơn, các bác nên xem lại kỹ lại bảng hoà màu cơ bản:

Để chuẩn hoá tỷ lệ trong pha trộn màu sắc, người ta phân các sắc độ của màu theo hình dưới đây:

Theo đó, tỷ lệ pha trộn được đánh số từ 0 đến 100, tức là tỷ lệ tương quan với những màu khác trong hỗn hợp pha trộn. Hình dưới đây là minh hoạ tỷ lệ pha trộn 1 số màu:

Vậy việc pha màu chúng ta đã thấy đơn giản hơn nhiều rồi, tuy nhiên vẫn còn chưa dễ dàng với nhiều người. Sau đây chúng ta cùng đi vào một số ví dụ pha màu cụ thể:

Ví dụ 1: pha màu German Yellow

Hình trên các ô màu to hay nhỏ thể hiện 1 cách tương đối tỷ lệ phối trộn các giữ các màu. Nguyên tắc pha theo màu có sẵn là phải xác định màu đó gần với màu gì trong vòng tròn màu cơ bản. Ở đây màu German Yellow nhìn rất gần với màu cam. Vậy chúng ta bắt đầu bằng cách pha màu cam trước.

Bước 1 ta pha màu cam (hơi ngả về vàng) bằng cách lấy màu vàng và pha với 1 tỷ lệ nhỏ hơn màu đỏ cánh sen. Kêt tiếp bước 2,3,4: thêm những màu xanh, đen, trắng để tăng giảm độ đậm nhạt đến khi nào ta có được màu ưng ý.

Ví dụ 2: Pha màu Russian Green

Tương tự, ta thấy rằng màu này gần với màu xanh lá cây cơ bản.

• Bước 1: Tạo ra màu xanh lá cây cơ bản
• Bước 2: thêm màu đỏ để làm trầm màu xuống và màu có ánh nâu.
• Bước 3: thêm chút đen vào làm màu tối đi đến độ giống như màu mẫu.

Bản chất của màu và công thức chung là vậy nhưng để đạt hiệu quả tối ưu phụ thuộc vào cảm nhận màu sắc của từng người cũng như kinh nghiệm pha màu nhiều lần. Tuy nhiên, những màu đơn giản thì sau khi đọc những dòng trên, em tin rằng các bác phối trộn màu sắc sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Bởi vì khi hiểu được bản chất của 1 thứ, người ta sẽ tự sáng tạo ra những cách thức cho riêng mình. Cho nên, em chỉ chú trọng nói về bản chất, còn những phần minh hoạ, nghĩ đi nghĩ lại, post nhiều cũng không giúp được các bác nhiều hơn.

Pha màu cơ bản

Có 3 màu chính: đỏ, xanh dương, vàng. Từ ba màu này, tùy theo tỉ lệ pha trộn có thể tạo ra được tất cả các màu còn lại trong bảng màu.

Có 2 nhóm màu:

• Màu dương: RGB red green blue – đỏ, xanh dương, xanh da trời. Pha 3 màu này với nhau sẽ được màu trắng.
• Màu âm: CMYK – cyan magenta yellow black – xanh da trời, đỏ cánh sen, vàng, đen. Pha 4 màu này lại với nhau sẽ có màu đen.

Đen và trắng là màu vô sắc vì chỉ làm màu sắc đậm nhạt tự thân chứ không làm biến đổi tính chất của màu nên không có tính hoà sắc.

Có 3 nguyên tắc pha màu chính:

• Vàng + đỏ= cam
• Xanh dương + vàng= lục
• Xanh dương + đỏ= nâu (tím)

Tùy theo tỉ lệ giữa các màu trên, cộng với việc điều chỉnh đậm nhạt tự thân -> tạo ra các màu khác.
Cần luyện pha Đen Trắng trước để luyện mắt nhìn đậm nhạt và tập phân bổ đậm nhạt trong bố cục. Thực hành dùng bài Đen Trắng làm chuẩn và lắp màu theo sắc độ của đen trắn

Một số công thức màu hay pha:

• Xanh lá = 1 phần xanh dương (bluesky) + 5 phần vàng
• Cam = 1 phần đỏ cờ + 5 phần vàng
• Rêu = 5 phần xanh dương + 25 phần vàng + 1 phần đỏ
• Đỏ đô = 10 phần đỏ cờ + 1 phần xanh bluesky
• Tím nho = 5 phần đỏ cờ + 1 phần xanh bluesky
• Nâu chocolate = 5 phần đỏ + 3 phần xanh bluesky

Bảng màu và cách phối màu:

• Phối màu tương tự (analogous scheme): Dùng ba màu liền nhau trên vòng tròn màu và phối hợp thêm độ sáng tối.
• Phối màu chỏi (clash scheme): dùng các màu bên phải hoặc bên trái của màu bổ xung trên vòng tròn màu, ví dụ như màu bổ sung của màu đỏ là màu xanh lá. Như vậy, màu chỏi là màu xanh dương, nằm bên trái màu bổ sung.
• Phối màu đơn sắc (monochromatic scheme): dùng một màu chính kết hợp với những màu có sắc thái tương tự hoặc có độ bóng.
• Phối màu trung tính (neutral scheme): Dùng một màu chính rồi phối với màu sáng hơn hoặc sậm đen.
• Phối màu căn bản (Primary scheme): Dùng ba màu chính căn bản: đỏ – vàng – xanh
• Phối màu bổ sung cấp thứ hai (secondary scheme): Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ hai. Ví dụ: xanh lá cây nhạt – tím – cam.
• Phối màu bổ sung cấp thứ ba (Tertiary scheme): Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ ba. ví dụ như đỏ cam – xanh tím – và vàng xanh. Hoặc lục lam – vàng cam – đỏ tím … tất cả các màu đó cách đều nhau trên vòng tròn màu.

Tuyển tập cơ bản về màu sắc:

• Tìm hiểu về màu sắc.
• Cơ bản về pha màu.
• Nghệ thuật phối màu.
• Màu sắc phong thủy.